Mandalaschool (1): Jean Karel Hylkema
Jean Karel Hylkema mag dan bekend zijn als de geestelijk vader van een boeddhistische basisschool. Hij is ook de man achter een aantal andere boeddhistische initiatieven die hij de afgelopen jaren heeft ontwikkeld en geleid.
Het gaat daarbij om de Boeddhistische Omroep Stichting (BOS), de ‘boeddhistenpolis’ van Zilveren Kruis Achmea en de Boeddhistische Zendende Instantie (BZI) voor de geestelijke zorg aan gedetineerden. Al deze initiatieven passen in zijn streven naar institutionalisering van het boeddhisme.
• open boeddhisme • reconstrueert in vier artikelen hoe de eerste boeddhistische basisschool ontstond. De redactie maakt daartoe gebruik van notulen, nieuwsbrieven, websites, media-uitlatingen, en dergelijke.
Dit deel gaat over de positie van de geestelijk vader van de Mandalaschool in het boeddhisme in Nederland: Jean Karel Hylkema.
Locomotief
Als mede-oprichter van de BOS staat Hylkema -die in Tien jaar boeddhistische omroep (2010) een ‘geduchte locomotief’ en ‘bestuurlijk zwaargewicht’ wordt genoemd- bekend om zijn assertieve benadering en bereidheid tot het nemen van juridische stappen.
Vanaf 1999 vervult Hylkema binnen het georganiseerde boeddhisme in Nederland een dominante rol. Behalve zijn taken als bestuurslid en directeur van de BOS onderneemt hij als penningmeester van de BUN pogingen de unie een ‘behoorlijke financiële onderbouwing’ te geven.
Basisschool
In 2005 roept de Amsterdammer Hylkema (1938) boeddhisten uit verschillende lokale sangha’s (religieuze gemeenschappen) bijeen. Doel: het geven van de aanzet tot het oprichten van de eerste boeddhistische basisschool in Nederland.
Dit initiatief past in zijn voortdurende streven het boeddhisme in Nederland in maatschappelijk opzicht ‘meer voet aan de grond’ te geven. Hij faciliteert de bijeenkomsten van de oprichters en stelt zijn kennis ter beschikking.
BOS
Hylkema heeft veel ervaring. Als latere voorzitter-penningmeester (1999-2006) en zakelijk directeur (2000-2004) van de BOS was hij nauw betrokken bij de totstandkoming van deze boeddhistische publieke omroep.
Na diverse vergeefse pogingen dwongen de oprichters van de BOS het Commissariaat van de Media via een gang naar de bestuursrechter en een ‘spitsvondig verweerschift’ in 2000 tot het afgeven van een zendmachtiging.
Ook de uitbreiding van de zendtijd van de BOS in 2002 kwam op deze manier tot stand.
Vlak voordat de zendmachtiging werd toegekend, werd Hylkema bestuurslid van de BUN, de latere zendmachtigingshouder. Daar was hij tot en met 2006 penningmeester.
Boeddhistenpolis
In 2004 bedacht Hylkema dat de BUN financieel voordeel zou kunnen halen uit een collectieve ziektekostenverzekering bij Zilveren Kruis Achmea, de zogeheten ‘boeddhistenpolis’.
De opbrengst viel tegen omdat deze niet groot genoeg was voor een eigen kantoor, maar leverde de BUN van 2006 tot en met 2010 jaarlijks wel tussen de 18.000 en 21.000 euro op.
Het Achmea-geld dekte in die jaren ongeveer 80% van de BUN-begroting. Het bracht de unie volgens Hylkema uit de financiële problemen, zodat de secretariële ondersteuning van het bestuur kon blijven bestaan.
Hoe belangrijk deze inkomsten waren, bleek in 2010. Toen de BUN door de Autoriteit Financiële Markten en de belastingdienst genoodzaakt werd de boeddhistenpolis te beëindigen, werd het secretariaat wegens geldgebrek onmiddellijk opgeheven.
Geestelijke zorg
In 2006 verzocht het BUN-bestuur (Hylkema was penningmeester) minister Donner (Justitie) de unie als zendende instantie voor de geestelijke zorg aan gedetineerden te erkennen.
Onderzoek van • open boeddhisme • wees uit dat dit verzoek geheel buiten de leden van de BUN om gedaan werd. Het bestuur verzweeg bovendien dat de bestaande wettelijke regeling de BUN een unieke rechtspositie geeft.
Intimi
In 2008, toen de erkenning als zendende instantie een feit werd, trad Hylkema op voordracht van het BUN-bestuur toe tot het bestuur van de stichting BZI in oprichting.
Dit bestuur -dat naast Hylkema onder meer uit zijn opvolger als BOS-directeur, Gertjan Mulder, bestaat- droeg op zijn beurt toenmalig BUN-voorzitter Varamitra (Theo Alkemade) voor als hoofd van de Dienst Boeddhistische Geestelijke Verzorging bij Justitie.
In het opinieblad Elsevier verwierp Hylkema de kritiek dat een groepje intimi elkaar de bal toespeelt. ʻIk word gevraagd omdat mensen denken dat ik geschikt ben. En ik stel zelf ook mensen voor die ik goed vind, zoals Varamitra’.
Terugblik
In Tien jaar boeddhistische omroep blikte Hylkema terug op zijn inspanningen en legde daartussen zelf een duidelijk verband.
‘De belangstelling voor boeddhisme is geëxplodeerd. De toekenning van de zendmachtiging aan de BOS was een mijlpaal. Maar er is meer: de erkenning van het boeddhisme door justitie waardoor de boeddhistische geestelijke verzorging een professionele status krijgt, de start van een academische opleiding boeddhistische geestelijke verzorging in september 2011, de voorbereiding van een boeddhistische basisschool in Amsterdam. Het zijn allemaal belangrijke stappen, waardoor het boeddhisme steeds meer in staat zal zijn bij te dragen aan een betere Nederlandse samenleving.’
______________________________________________________________________________________
Dit is deel 1 uit een serie van vier artikelen ‘Mandalaschool ontrafeld’ waarin het plan wordt gereconstrueerd om in Amsterdam de eerste boeddhistische basisschool van ons land te stichten.
• Deel 1: Jean Karel Hylkema
• Deel 4: De Onderwijsraad
______________________________________________________________________________________
Lees ook
> De Mandalaschool Amsterdam
> Profiel Jean Karel Hylkema
> Elsevier: Wierd Duk: Splijtzwam Boeddha (24-7-2010, pdf)
> Reconstructie: BUN-bestuur verzweeg cruciale feiten
Luister ook
> BOS: Boeddhistische basisschool
Kijk ook
> BOS: Boeddhisme in Nederland met o.m. Jean Karel Hylkema
Geef een reactie