De VU krijgt tot en met 29 juni 2016 de tijd haar bachelor Religie en Levensbeschouwing waarin opgenomen de afstudeerrichting boeddhisme, op orde te brengen. Lukt dit niet dan moet de VU met de bachelor stoppen.

De bachelor opleiding aan de Vrije Universiteit, waaronder de afstudeerrichting boeddhisme, wordt eind 2015 voor de tweede keer door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganistatie (NVAO) gecontroleerd. Onder andere de huidige tien studenten boeddhisme krijgen volgens haar momenteel onderwijs dat als ‘onvoldoende’ wordt beoordeeld.

Dit zegt een woordvoerder van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganistatie (NVAO) op vragen van • open boeddhisme •. De NVAO onderzocht 212 universitaire bachelor- en masteropleidingen in de Geesteswetenschappen vanwege hun accreditatie. De desbetreffende VU-bacheloropleiding (regulier, islam, boeddhisme, hindoeïsme) is een van de 26 (13%) waaraan de NVAO een onvoldoende geeft.

Het percentage noemt de NVAO in haar nota Achtergrondinformatie Beoordeling Geesteswetenschappen 2014 ‘relatief hoog’. De VU (faculteit Godgeleerdheid) krijgt formeel twee jaar de tijd haar opleiding naar het niveau van ‘basiskwaliteit’ te tillen. Aan de master Theologie en Religiewetenschappen geeft de accreditatieorganisatie een voldoende.

De boeddhistische variant binnen de huidige master-opleiding Spiritual Care is niet onderzocht omdat deze na de NVAO-visitatie (juni 2013) van start ging: 1 september 2013.

De ‘boeddhistische’ bacheloropleiding aan de VU (start studiejaar 2012-2013) telt volgens laatste, onbevestigde berichten tien studenten. Hoogleraar is André van der Braak. Het ministerie van Onderwijs gaf de VU in 2012 € 2,3 miljoen voor de opleidingen boeddhisme en hindoeïsme. Toenmalig staatssecretaris Halbe Zijlstra (VVD, nu fractievoorzitter) betaalde het bedrag uit voor de periode september 2012 – juni 2017.

De NVAO is de onafhankelijke accreditatieorganisatie die een deskundig en objectief oordeel velt over de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen. De organisatie is per verdrag opgericht.

Toetsen

De NVAO toetst opleidingen in het hoger onderwijs voor accreditatie op drie standaarden. Op twee ervan (beoogde eindkwalificaties, onderwijsleeromgeving) scoort de VU-faculteit Godgeleerdheid met haar bachelor voldoende. De derde (toetsing en gerealiseerde eindkwalificaties) is onvoldoende.

De VU mag dan nu al werken aan verbetering van de kwaliteit van de scripties, de aanpassingen zijn volgens de NVAO laat in gang gezet. ‘De vastgestelde beperkingen op het vlak van de boring van toetsing bij de bacheloropleiding Religie en Levensbeschouwing wegen voor de commissie [red.: NVAO] zwaarder door dan de vastgestelde kwaliteit van het toetsbeleid in opbouw’, aldus de NVAO.

Voor de NVAO reden de gehele bacheloropleiding Religie en Levensbeschouwing aan de VU een onvoldoende te geven.

De accreditatieorganisatie constateert dat vijf (regulier, islam) van de 25 bachelorscripties (steekproef) ‘niet aan de maat’ zijn. Vooral de scripties over de islam ontberen onder meer wetenschappelijke analyse, kritische houding en reflectie. De desbetreffende studenten hebben bovendien een beperkte schriftelijke taalbeheersing. Vier andere zijn te hoog gewaardeerd.

Herstelplan VU

De in gang gezette verbeteringen en het herstelplan van de VU (ingediend ná het NVAO-oordeel) geven de accreditatieorganisatie voldoende vertrouwen de universiteit twee jaar de tijd te geven de zaak aan te pakken. Praktisch betekent dit dat de VU-opleiding over anderhalf jaar (eind 2015) voor de tweede keer wordt gecontroleerd, zegt de NVAO-woordvoerder.

De VU wil in deze periode onder meer het volgende doen:
• actualisering en aanscherping toetsbeleid;
• vanaf september 2014: steekproeven scripties, toetsing aan VU-kwaliteitsbeleid;
• plagiaatcontrole;
• professionalisering en scholing docenten;
• intensieve taalcursussen Nederlands docenten en
• nieuwe en uitgebreidere scriptieregeling en scriptiehandleiding.
De VU gaat in het studiejaar 2014-2015 de nieuwe beoordelingssystematiek introduceren.

Haast voor VU

Het tijdspad van de NVAO dwingt de VU tot haast als de faculteit Godgeleerdheid de nieuwe beoordelingssystematiek in het komend studiejaar (vanaf september 2014) op alle bachelorstudenten wil toepassen.

De VU geeft zichzelf in feite 16 maanden (tot eind 2015) de tijd om te voldoen aan de NVAO-criteria voor hernieuwde accreditatie. Eind volgend jaar staat de NVAO immers weer bij de VU op de stoep voor een tweede controle. Daarna heeft de VU nog een half jaar (tot 29 juni 2016, laatste dag huidige accreditatie) voor de laatste aanpassingen.

Een andere fase in het NVAO-tijdspad is het volgende: de VU moet vóór 1 januari 2016 de NVAO laten weten of de bacheloropleiding geaccrediteerd moet worden.

De druk op hoogleraren en docenten om een ‘voldoende’ te scoren, krijgt hierdoor een extra dimensie.

De NVAO besteedt in haar beoordeling van de opleidingen Geesteswetenschappen veel aandacht aan religiewetenschappen. Ze constateert dat ‘het aanbod dermate breed en vrijblijvend is, dat studenten zonder goede begeleiding onvoldoende bagage meenemen in hun opleidingstraject. Zij komen met een te weinig samenhangend repertoire aan kennis en vaardigheden aan het eind van de studie en zijn dan niet goed voorbereid op het afstudeerwerk. Hoewel een deel van de studenten met de breedte van de opleidingen uit de voeten kan en zich laaft aan het aanbod, bereikt een te groot deel niet het beoogde eindniveau.’

De ‘kleine’ opleidingen zijn ‘op den duur kwetsbaar door een lage instroom. Het kan daarbij ook gaan om kleine tracks in een brede masteropleiding’. Deze opmerking gaat op voor de opleidingen boeddhisme aan de VU. ‘Dit heeft negatieve effecten aan twee kanten: de kleine groepsgrootte beperkt de interactie binnen de studentengroep, en de levensvatbaarheid van de opleidingen blijft ongewis.’

Volgens de laatste informatie telt de VU tien bachelor-studenten boeddhisme en zeven master-studenten voor de boeddhistische variant van Spiritual Care. De start van de post doc opleiding (de ambtsopleiding buddhist chaplain) staat bij de VU op de planning voor september 2014, het jaar waarin de nieuwe beoordelingsssystematiek gaat worden toepast.