Nieuwe eisen aan boeddhistische ANBI’s
Zeker 66 boeddhistische organisaties die de Belastingdienst erkent als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) moeten vanaf 1 januari 2014 aan nieuwe eisen voldoen. Een wetswijziging van staatssecretaris Weekers (Financiën, VVD) verplicht deze organisaties vanaf die dag via het internet voor begunstigers belangrijke informatie te verstrekken. Ook dienen zij hun inkomsten en uitgaven te verantwoorden. Onderzoek van accountants- en adviesorganisatie Accon avm wijst uit dat veel ANBI’s nog niet aan deze verplichting voldoen. Zover bekend toetste Accon avm geen boeddhistische ANBI’s.
Boeddhistische organisaties met de status van ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) moeten vanaf 1 januari 2014 hun donateurs op een website informeren over hun doel, beleid, activiteiten, bestuur, inkomsten en uitgaven. De Belastingdienst ziet toe op naleving.
De ANBI-status biedt begunstigers en begunstigden fiscaal voordeel. Nieuw is dat ANBI’s de genoemde informatie op het internet moeten aanbieden, en dat dit bepalend is voor het verkrijgen en het behoud van deze status. Blijft een instelling in gebreke, dan kan de fiscus om die reden de ANBI-status weigeren of intrekken. Deze plicht voor alle ANBI’s staat in een wijziging van de algemene wet rijksbelastingen (12 juli 2013).
Wetswijziging
Staatssecretaris Frans Weekers (Financiën, VVD) heeft de wet aangepast om zo filantropische instellingen te dwingen tot meer openheid over hun reilen en zeilen. Hij geeft de ANBI’s twee mogelijkheden hiervoor: publicatie op de eigen website, publicatie op een algemene site van brancheorganisaties.
Weekers stelt dat het publiceren van dit soort informatie op internet een ‘geringe -digitale- administratieve last’ is.
De staatssecretaris licht toe: ‘De op basis van de fiscale regelgeving te publiceren gegevens vormen vanuit het oogpunt van transparantie en verantwoording een basaal vertrekpunt; het staat ANBI’s uiteraard vrij meer en uitgebreidere informatie te geven.’ Dat laatste geldt met name voor zuivere vermogensfondsen en kerkgenootschappen die op een enkel onderdeel tot minder verplicht zijn.
De gebruiker moet zelf bepalen of hij genoegen neemt met de verstrekte informatie of dat hij meer informatie wenst, aldus Weekers.
‘Hij kan zich in het laatste geval tot de ANBI wenden met een verzoek om informatie en er, ingeval de informatie onbevredigend is of in het geheel niet wordt gegeven, zijn eigen conclusies aan verbinden.’
Weekers wetswijziging heeft steun van de sector, georganiseerd in de Stichting Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie. Zij wil een gedragscode, een keurmerkstelsel en een internetportaal.
De ANBI moet wettelijk onder meer de volgende zaken publiceren: officiële en onder het publiek bekende naam, adresgegevens, doelstelling volgens de statuten en andere interne regelgeving, hoofdlijnen van het actuele beleidsplan, bestuurssamenstelling met namen, beloningsbeleid, activiteitenverslag, de balans en staat van baten en lasten met toelichting. Deze informatie moet altijd binnen zes maanden na het boekjaar zijn gepubliceerd. Dit betekent dat vanaf 1 januari 2014 de gegevens over 2012, en per 1 juli 2014 die over 2013 moeten zijn gepubliceerd.
Verantwoording
Door het verslag van de uitgeoefende activiteit of activiteiten ‘ten minste jaarlijks’ op internet te zetten, stelt Weekers, kunnen de inspanningen van ANBI’s adequaat worden verantwoord.
Fondswervende instellingen zijn verplicht tot publicatie van een (samenvatting van de) balans en de staat van baten en lasten, met een toelichting. Ook kerkgenootschappen, die hun fondsen veelal hoofdzakelijk bij leden werven, moeten inzage in hun bestedingen geven. ‘Deze kunnen volstaan met een (verkorte) staat van baten en lasten en een financieel overzicht van de daadwerkelijke bestedingen per rubriek of thema,’ aldus Weekers’ toelichting. Kerkgenootschappen hoeven geen balans te publiceren. Wel moeten ze hun voorgenomen bestedingen weergeven en toelichten.
Niet oppotten
ANBI’s mogen vermogen niet nodeloos oppotten. Uitgangspunt is dat een instelling ‘geen vermogen mag aanhouden zonder dat daar vooraf een bepaalde bestemming aan is gegeven én dat de instelling niet meer vermogen aanhoudt dan redelijkerwijs nodig is voor de continuïteit van de voorziene werkzaamheden.’ Volgens Weekers moet er sprake zijn van voorziene werkzaamheden ‘binnen een redelijk tijdsbestek’. Wat ‘redelijk’ is hangt af van het type instelling.
Onderzoek ACCON
Accountants- en adviesorganisatie Accon avm onderzocht tientallen kleine ANBI’s. Het bureau concludeert in een onderzoek (6 december 2013) dat 98% van de instellingen niet aan de wettelijke eis voldoet.
Accon avm selecteerde in november 2013 52 ANBI’s en screende deze op de eisen. Bij bijna 20% was alle informatie afwezig, bij bijna 80% aanwezig maar incompleet.
Onderzoeker Ruben Altink: ‘De ANBI is verantwoordelijk voor de volledigheid van deze informatie. De wet schrijft een minimum aan eisen voor. Meer is vanwege de maatschappelijke vraag naar transparantie in de filantropie natuurlijk beter.’
Aftrekbaarheid en verantwoording
• Voor particulieren zijn giften aan een ANBI aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Giften van een vennootschap zijn in beginsel aftrekbaar voor de vennootschapsbelasting. ANBI’s hoeven geen erf- of schenkbelasting te betalen over erfenissen en schenkingen, míts daaraan geen voorwaarden zijn verbonden die afdoen aan het nagestreefde algemeen belang.
• Uitkeringen van ANBI’s in het algemene belang zijn vrijgesteld van schenkingsrecht. Ook instellingen die commerciële activiteiten verrichten kunnen als ANBI worden aangewezen. Deze activiteiten moeten dan wel ondergeschikt zijn en van bijkomende aard. Bovendien moet de instelling de opbrengst ervan volledig inzetten voor het algemeen belang.
• Het opmaken van een balans en een staat van baten en lasten is civielrechtelijk verplicht voor stichtingen en verenigingen. Daarmee geeft de ANBI begunstigers en leden inzage in de inkomsten en de uitgaven.
• Staatssecretaris Weekers onderstreept dat ‘onderdeel van een betrouwbare staat van baten en lasten zijn de kosten van beheer en van fondsenwerving, terwijl een opgave van het totaal aan eventueel ontvangen donaties, of de ontvangsten uit nalatenschappen ook niet mag ontbreken.’
• Het is gebruikelijk dat ook de beloningen voor het personeel van de ANBI in de financiële verslaglegging worden weergegeven en toegelicht.
Boeddhistische ANBI’s
• Nederland telt zeker 66 boeddhistische organisaties die door de Belastingdienst als ANBI worden erkend (peildatum: zomer 2012).
• Naar rechtsvorm telt deze groep ANBI’s twaalf kerkgenootschappen, 51 stichtingen en drie verenigingen.
Lees verder
> ACCON-AVM – Kleine ANBI’s riskeren verlies status
> Trouw – Kleine goede doelen nog onvoldoende transparant
> SBF – Ondersteuning ANBI’s bij het voldoen aan regels fiscus
> Uitvoeringsregeling Algemene Wet Rijksbelastingen 1994
Geef een reactie